Historische UitvoeringspraktijkDe studie
Opleiding
Bachelor Muziek
Vorm
Voltijd
School
Utrechts Conservatorium
Graad
Bachelor of Music
Duur
4 jaar
ECTS
240
Type
Bachelor
Taal
Engels|Nederlands
CROHO-code
34739
Locatie(s)
Mariaplaats
E-mail
sz@hku.nl

Historische Uitvoeringspraktijk in het kort

  • Studie over muziek vanuit historisch perspectief
  • Van de vroege Middeleeuwen, via de Renaissance tot de Romantiek
  • Je doet bronnenonderzoek om te begrijpen hoe muziek in een bepaalde tijdsperiode werd uitgevoerd
  • Dit onderzoek pas je toe en verwerk je in je eigen praktijk als musicus
  • Peer learning staat centraal; je leert veel vanuit samenspel
  • Een hecht, internationaal team van specialisten staat voor je klaar
  • Deze opleiding is uitgeroepen tot topopleiding in de Keuzegids hbo 2025



Wanneer is Historische Uitvoeringspraktijk echt iets voor jou?

Een onderzoekende en nieuwsgierige houding is als student Historische Uitvoeringspraktijk onmisbaar. Je bent benieuwd naar de oorsprong van een muziekstuk en wat de bedoeling was van de componist toen hij het schreef. Hierbij houd je onder meer rekening met de politieke of maatschappelijke omstandigheden waarin het werk geschreven werd en of dit in een wereldse of sacrale context gebeurde. Als student doe je dagelijks bronnenonderzoek om erachter te komen hoe muziek - waar geen geluidsopnames van bestaan en die niet volgens moderne muzieknotatie op schrift zijn gesteld - oorspronkelijk heeft geklonken.

Waarom Historische Uitvoeringspraktijk bij HKU?

Kenmerkend voor ons onderwijs is de kleinschaligheid en de aandacht die we hierdoor kunnen besteden aan je persoonlijke ontwikkeling. Hierbij houden we er rekening mee dat iedere student een andere karakter en leerstijl heeft. We kijken vanaf de eerste dag naar je persoonlijke wensen en ontwikkelbehoefte en proberen die zo goed mogelijk te ondersteunen. We werken zowel in de diepte als de breedte. Je verdiept je waar je nu al goed in bent, maar kijkt ook naar wat je nog niet kent en weet. Je staat er niet alleen voor. Tijdens de hele studie krijg je begeleiding; van je hoofdvakdocent en verschillende andere docenten.

Als student Historische Uitvoeringspraktijk studeer je niet op een eilandje, maar ontmoet je veel studenten van andere afdelingen en speelt vaak met ze samen. Dit gebeurt zowel tijdens het reguliere onderwijs als tijdens projectweken waarin je je in korte tijd je verdiept in een nieuw onderwerp. Zo spelen veel studenten Klassiek en Historisch samen in kamermuziekensembles. Studenten van andere afdelingen, zowel uit de bachelor als master, volgen bijvakken bij Historische Uitvoeringspraktijk. Maar andersom kan ook; als student Historische Uitvoeringspraktijk kun je vakken bij andere afdelingen op het conservatorium volgen.

Historische UitvoeringspraktijkWat leer je
Historische Uitvoeringspraktijk

Wat leer je bij ons

Je ontwikkelt je tot een musicus met een brede instrumentbeheersing. Elke uitvoering begint met onderzoek. Je stelt vragen als: ‘Welke instrumenten had een componist tot zijn beschikking?’ en ‘Welke speeltechnieken gebruikten ze in dat land in die periode?’ De antwoorden op deze vragen zoek je met behulp van historische bronnen, zoals instrumenten, methodes, brieven, manuscripten en traktaten. Met een nieuwsgierige houding en de hulp van bronnen probeer je na te gaan wat een bron écht vertelt.

Tijdens de studie ontwikkel je een kritische houding die je in staat stelt conclusies te trekken uit bronnenonderzoek. Je doet veel nieuwe kennis op die leidt tot nieuwe inzichten. Nieuwe kennis doe je onder meer op in de vakken Historische Documentatie en Historical Lab. Het zijn vakken waar je veel leert van docenten over specifieke thema’s en onderwerpen. Ook werk je mee aan projecten en speel je in ensembles binnen de historische afdeling.

We durven buiten de lijntjes te kleuren. Bij ons leer je niet alleen je instrument tot in de puntjes te beheersen en analytisch te denken in een historische context, maar – als je dat wilt - ook wat je hiermee allemaal kan doen in een andere context. Dat kan een ander genre of instrument zijn, maar ook een andere stijlperiode of discipline, of op het gebied van makerschap.

We leren je om muziek zoveel mogelijk te spelen zoals dit door de componist bedoeld is, maar we leren je ook te improviseren. Binnen de kaders van je instrument, de stijlperiode en wat je weet over de componist van een muziekstuk, ontwikkel je je makerschap door variaties, versieringen en ornamentaties te spelen.

Verkennen en Oriënteren

Je krijgt hoofdvaklessen en besteedt aandacht aan onderzoek. Je ontwikkelt een breed vakmanschap en leert specifieke technieken die horen bij specifieke stijlen.

Verbinding met Publiek
Ook leer je tijdens uitvoeringen de verbinding te leggen met je publiek. Je geeft uitleg over de historische context van een stuk. Bijvoorbeeld welke stemming gebruikt werd en waarom.


Theorieles
Naast hoofdvaklessen krijg je theorieles. Denk aan muziektheorie, en solfège, harmonie en analyse. Je verkent onderwerpen als tonaliteit, modaliteit, ritme en instrumentatie. Je schrijft zelf korte passages.

Verdiepen

Ook in het tweede jaar volg je verschillende vakken. Daarnaast kies je een koor, bijvoorbeeld het Barok-renaissance koor.

Docentschap
Ook ontwikkel je je als docent. Je volgt methodieklessen gericht op jouw instrument(groep). Ook volg je algemene lessen over educatie zoals didactiek. Hoe bouw je bijvoorbeeld een les op?


Stage
Je loopt stage bij docenten in het werkveld. Je observeert én geeft zelf les. Ook doe je een stage waarin je werkt met een groep zoals een leerorkest.

Profileren

Vanaf het derde jaar werp je samen met een studiecoach een blik op de toekomst.


Coaching
Samen met een studiecoach bespreek je waar jouw kracht ligt. En welke vakken en andere activiteiten daarbij aansluiten. Je vult je jaar met activiteiten buiten school en keuzevakken.

Afstuderen

Ook het laatste jaar biedt ruime voor buitenschoolse activiteiten, projecten of keuzevakken. En je gaat natuurlijk afstuderen.


Eindonderzoek
Je sluit de bachelor af met een onderzoek waarin jouw visie op educatie duidelijk naar voren komt. Dit baseer je op bronnen zoals boeken, interviews of methodes.

Vakken die je kunt kiezen

  • Historisch viool
    Historisch altviool
    Historisch cello
    Historisch fagot/dulciaan
    Historisch trombone/sackbut
    Historisch hobo
    Klavecimbel/clavichord
    Viola da gamba/violone
    Traverso/historische fluiten
    Blokfluit
    Orgel
    Fortepiano

Docenten

  • Studieleider
    Cécile Rongen

    Arrangeren
    Willem van Merwijk

    Beiaard
    Tommy van Doorn
    Christiaan Winter

    Barokcello
    Victor Garcia Garcia

    Barokhobo
    Daniël Lanthier (gastdocent)

    Baroktrombone
    Bram Peeters (gastdocent)

    Barokviool en barokaltviool
    Antoinette Lohmann (kerndocent)

    Basso continuo
    Mary Sayre

    Blokfluit
    Robert de Bree
    Heiko ter Schegget

    Correpetitie
    Artem Belogurov
    Jörn Boysen

    Fortepiano
    Arlem Belogurov

    Historische documentatie
    Antoinette Lohmann

    Historische fluiten/traverso
    Doretthe Janssens

    Kamermuziek
    Siebe Henstra
    Heiko ter Schegget

    Klavecimbel en klavichord
    Siebe Henstra

    Musician's health
    Criss Taylor

    Muziekgeschiedenis
    Arnoud Heerings

    Muziektheorie
    Duco Burgers
    Arnoud Heerings
    Daan van den Hurk (kerndocent)
    Anne-Maartje Lemereis
    Mark Lippe
    Rens Tienstra

    Orgel
    Laurens de Man
    Reitze Smits

    Orkestpracticum
    Antoinette Lohmann

    Viola da gamba/violone
    Joshua Cheatham

    Bekijk hier de complete docentenlijst van het Utrechts Conservatorium

  • Artem Belogurov is evenzeer thuis op de moderne piano, het klavecimbel, het klavichord als op de vele varianten van historische piano's. Zijn repertoire omvat vier eeuwen solo-, concerto- en kamerrepertoire. Artems recente optredens omvatten concerto-optredens met Concerto Köln in Lincoln Center, New York en in de Library of Congress, Washington en met Camerata RCO in Sofia, Bulgarije. Als solist en kamermusicus, duo partner met celliste Octavie Dostaler-Lalonde en stichtend lid van ensemble Postscript, heeft Artem opgetreden op een aantal internationale festivals, waaronder Festival Montréal Baroque, Festival Royaumont, Festival Oude Muziek Utrecht, Musica Antiqua Brugge, en in zalen als Wigmore Hall, Jordan Hall, Concertgebouw en Muziekgebouw Amsterdam en TivoliVredenburg. Hij is actief en geïnteresseerd in onderzoek, vooral met betrekking tot de Romantische uitvoeringspraktijk, en experimenteert graag met vergeten expressieve middelen en blaast ze nieuw leven in. Hij heeft opnames gemaakt voor BIS, Piano Classics, Berlin Classics, Challenge Classics en TRPTK. Meer informatie over hem en zijn projecten vindt u op artembelogurovmusic.com, postscriptensemble.com en romanticlab.com.

  • Robert de Bree is van vele markten thuis, als docent, blokfluitist, hoboïst, improvisator en onderzoeker. Naast werk met topensembles in de oude muziek, zoals de English Baroque Soloists, Ensemble Pygmalion, L'Arpeggiata, AKAMUS & Academy of Ancient Music, verkent Robert ook bijzondere paden met nieuwere ensembles, zoals Wigmore Hall ‘Baroque ensemble in residence’ Solomon’s Knot (oratoria en cantates zonder dirigent, semiscenisch, uit het hoofd), The Scroll Ensemble (volledige geïmproviseerde concerten in stijlen van middeleeuws tot modern, met theatrale elementen, publieksinteractie en andere kunstvormen) en OHM met eigen composities en arrangementen. Als eigenzinnige maker speelt Robert ook solovoorstellingen, zoals zijn “Opera bij de Haard”, waar originele, 18e-eeuwse opera arrangementen voor blokfluitsolo samenkomen met zelfgeschreven dagboekteksten gebaseerd op waargebeurde personages en gebeurtenissen, eigen composities en geprojecteerde schilderijen uit die tijd. Robert doceert historische improvisatie aan het Koninklijk Conservatorium van Den Haag en geeft op dit gebied door heel Europa workshops. Onderzoek op dit gebied uit zich ook in het geven van lezingen en publiceren van artikelen (Early Music America, ERTA UK, Chigiana Journal International Conference, etc.). Op The Scroll Ensemble YouTube-kanaal maakt Robert improvisatie toegankelijk voor iedereen met tutorials, geschiedenis en interviews.

  • Victor Garcia Garcia is een Spaanse cellist gespecialiseerd in historische uitvoeringen. Hij geniet een gevarieerde en internationale muzikale carrière als solist, kamermuzikant en orkestspeler. Naast zijn activiteiten als uitvoerder heeft hij ook interesse in onderzoek; hij behaalde een doctoraat aan het Koninklijk Conservatorium van Schotland. Hij richtte zich op de uitvoeringspraktijk van cellisten die tijdgenoten waren van Beethoven. Victor won de tweede prijs op het Witold Lutoslawski Celloconcours in Warschau. Als lid van het Duo Auxesis en het ensemble Ayres Extemporae waar hij violoncello piccolo speelt, is hij prijswinnaar op het Händel Concours in Göttingen, het Biagio Marini concours en de SMADE. Victor was in 2022 ook Artist in Residence in Schloss Weissenbrunn. Hij treedt regelmatig op met Europese ensembles in de oude muziekscene, zoals het Balthasar Neumann Orchestra, Barokorkest van Sevilla, Orchestre des Champs-Élysées, Dunedin Consort, Millenium Orchestra or Orchestre Révolutionnaire et Romantique. Hij is artistiek directeur van het Festival Impulso in La Palma (Spanje).

  • Doretthe Janssens heeft moderne fluit en traverso gestudeerd aan het Utrechts Conservatorium, waar ze tegenwoordig hoofdvakdocent historische fluiten is. Daarnaast heeft ze een bloeiende lespraktijk aan huis, met amateur fluitisten van alle leeftijden en uit het hele land. Doretthe heeft een methode voor de traverso geschreven, die in het Nederlands, Engels en Duits is verschenen. Doretthe speelt regelmatig in diverse Europese orkesten en ensembles, en ze is een vast lid van het barokorkest van de Nederlandse Bachvereniging. Sinds kort is ze bovendien in deeltijd werkzaam als coördinator in een hospice.

  • Antoinette Lohmann is altijd actief geweest op uiteenlopende muzikale terreinen en werkte met vele verschillende ensembles en orkesten. Thans is zij vooral actief op het terrein van de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk als violist en altviolist en legt daarnaast een grote interesse aan de dag voor minder gangbare instrumenten, zoals de viola d'amore, de viola pomposa, de violino piccolo, de tenorviool en de klompviool aan de dag. Zij heeft een voorliefde voor onbekend repertoire, met een speciale voorkeur voor Nederlands repertoire. Zij bracht CD’s uit met sonates van Joseph Martin Kraus, Margarethe Danzi en Belle van Zuylen. Met het in 2008 door haar opgerichte ensemble Furor Musicus bracht zij verschillende opnamen uit, waaronder de vioolsonates opus 1 & 2 van de 18e eeuwse Nederlandse barokcomponist Jacob Nozeman en een CD met bewerkingen en reconstructies van werk van J.S.Bach. Phantasia Musica, een CD met onbekend 17e eeuws repertoire en de CD met virtuoze vioolsonates van de Nederlandse 18e-eeuwse componist Pieter Hellendaal mochten zich beide in juichende kritieken in de nationale en internationale pers verheugen. In september 2020 zal de CD met werken van Johann Fischer officieel worden gereleased. Antoinette is als docent historisch viool en -altviool verbonden aan de conservatoria van Utrecht, en Amsterdam. Ook geeft zij regelmatig cursussen en speelt zij met de meest uiteenlopende ensembles over de hele wereld.

  • Saxofonist / componist / arrangeur Willem van Merwijk (Bemmel, 1960) is een muzikale duizendpoot. Hij is medeoprichter van het Aurelia Saxophone Quartet en speelde van 1982 tot 2014 baritonsaxofoon in deze groep. Daarnaast is hij sinds 1990 lid van het Nederlands Blazers Ensemble, waarvoor hij regelmatig speelt, componeert en arrangeert. Guillermo Lago (1960) is van Merwijks componerende alter ego. Zijn werk wordt wereldwijd uitgevoerd en opgenomen. 'Ciudades' van zijn hand voor saxofoonkwartet is een repertoirestuk voor het ensemble geworden. Hij geeft les aan zowel het Conservatorium van Utrecht als het Conservatorium van Amsterdam.

  • Crissman Taylor geeft sinds 1996 les aan het Utrechts Conservatorium waar zij het Music Mind and Body Program leidt. Voor haar studie zang aan HKU (bachelor/master) studeerde ze viool in New York. Tussen de conservatoriumstudies door behaalde ze een bachelor sociologie aan Harvard University en kwalificeerde ze zich in 1989 om les te geven in de Alexandertechniek. Ze heeft een lange carrière als klassieke mezzosopraan en violiste achter de rug.

    Haar onderwijsontwikkeling en onderzoek richt zich op interdisciplinaire samenwerking om het curriculum te verbeteren. Dit omvat werk met medische en psychologische professionals, de afdeling narratieve geneeskunde van het Utrechts Medisch Centrum (UMC), en dans- en bewegingsonderzoek met het Trinity Laban Conservatorium voor Muziek en Dans. Ze deed uitgebreid onderzoek naar de uitdagingen van viool- en altvioolspelen en ontwikkelde de methode Violinist in Balance, die Alexander-hereducatie combineert met op maat gemaakte kinsteunen en schoudersteunen, met behulp van 3D-printtechnologie. Ze is stichtend lid van Artist in Balance, een interdisciplinair opleidingsinstituut voor performers.

  • Christiaan Winter (*1967) studeerde aan de verschillende beroepsopleidingen voor muziek van de HKU kerkmuziek, orgel, koordirectie en beiaard. Hij was programmamaker bij de NCRV-radio en kerkmusicus van de Oude Kerk in Amsterdam. Momenteel is hij stadsbeiaardier van Alkmaar, dorpsklokkenist van De Rijp, docent aan de HKU/Nederlandse Beiaardschool, voorzitter van Beiaardcentrum Nederland en de Koninklijke Nederlandse Klokkenspelvereniging, redactielid van het Jaarboek Beiaard- en Klokkencultuur in de Lage Landen en dirigent van vocaal ensemble Duodektet in Amsterdam. In mei 2023 promoveert hij aan de Vrije Universiteit Amsterdam op een studie over het werk van kerkmusicus en componist Willem Vogel. Christiaan Winter is tevens freelance organist, zanger en componist.

Historische UitvoeringspraktijkWat maak je
Historische Uitvoeringspraktijk

Wat maak je bij ons?

Aan het werk!

Na het afronden van de studie ben je expert op het gebied van klassieke muziek. Je krijgt de graad Bachelor of Music, die je als BMus achter je naam kunt zetten. Met deze graad kun je op allerlei plekken aan de slag. In een ensemble of orkest, of als solist, docent, organisator of muzikaal leider: jij hebt het voor het zeggen. Als specialist voel je je na deze studie thuis in verschillende rollen in het werkveld.

Werkplaatsen

Voor de muziekopleiding heb je de beschikking over fantastische faciliteiten.
Historische Uitvoeringspraktijk

Wat speelt er

Historische UitvoeringspraktijkAanmelden en toelating
Historische Uitvoeringspraktijk

Aanmelden en toelating

De studie is echt wat voor jou als je een passie hebt voor muziek en de historie van muziek. Tijdens de selectie beoordelen we of de studie bij je past.

Belangrijke data

Alle praktijktoelatingen zullen plaatsvinden woensdag 2 april en donderdag 3 april 2025 op locatie. Let op: beide data zijn onder voorbehoud.

Is er nog plek?

Je kunt je vanaf 1 oktober 2024 aanmelden voor het studiejaar 2025-2026. Houd er rekening mee dat aanmeldingen die na 15 januari binnenkomen alleen een plek kunnen krijgen op basis van beschikbaarheid. Het kan dus gebeuren dat de opleiding toch opeens vol zit.

Vooropleiding

Je kunt de studie volgen als je minimaal vwo, havo, mbo (niveau 4) of een gelijkwaardig diploma hebt. Als je niet het juiste diploma hebt kun je misschien een 18+/21+ toets doen. Lees hier meer over de 18+/21+ toets.

Toelatingsexamen

Het toelatingsexamen bestaat uit drie onderdelen:
  • Na je aanmelding via Studielink ontvang je binnen enkele werkdagen de vragenlijst.
  • Ben je woonachtig in Nederland, dan zal het theoretisch examen plaatsvinden op de locatie van het Utrechts Conservatorium. Ben je woonachtig buiten Nederland, dan zal je theoretisch examen online plaatsvinden. Het examen zal ongeveer 30 minuten duren en bestaat uit een onderdeel algemene muziekleer en een luistervaardigheidstoets

    Toelatingseisen theorie
    Hieronder vindt je de toelatingseisen theorie​ en voorbeelden van het theorie-examen:

    toelatingseisen theorie (pdf)
    voorbeeld theorietest (pdf)
    antwoorden theorietest (pdf)
    voorbeeld luistertoets (pdf)
    Solfège (pdf)

  • De praktijk toelating zal plaatsvinden tussen 31 maart t/m 11 april 2025 op locatie. Voor dit toelatingsexamen vragen we je alvast om enkele toelatingsopdrachten voor te bereiden.

    Hieronder de verschillende toelatingsopdrachten per instrument:
    Altviool
    Blokfluit
    Cello
    Fagot/Dulciaan
    Hobo
    Klavecimbel
    Traverso
    Trombone
    Viola da Gamba
    Viool

Aanmelden Studielink

Meld je via Studielink aan voor de Bachelor of Music opleiding. Tijdens je aanmelding kies je het hoofdvak van de richting Historische Uitvoeringspraktijk.

Toelating

De toelating bestaat uit het uploaden van een vragenlijst, een theoretisch- en praktisch examen.

Het praktisch toelatingsexamen vindt live plaats bij het conservatorium, van 31 maart t/m 11 april 2025. Zorg dat je deze weken vrijhoudt!

Uitslag

Na de praktijktoelating krijg je van de commissie een uitslag/advies. De officiële, definitieve uitslag van je toelatingsexamen ontvang je uiterlijk 1 mei per e-mail.

Let op: er kan een verschil zijn tussen het advies en de definitieve uitslag. Dit komt omdat er soms meer kandidaten toelaatbaar zijn dan waar we plaats voor hebben.

Er zijn drie mogelijkheden:

  • Je bent toegelaten tot de bacheloropleiding
  • Je bent toegelaten tot de basisopleiding
  • Je bent afgewezen

Studiekosten

HKU kent verschillende collegegeldtarieven: wettelijk en instellingscollegegeld. Afhankelijk van jouw situatie betaal je wettelijk of instellingscollegegeld.

Wil je weten wat je straks moet betalen? Raadpleeg onze Collegegeldwizard!
  • Bij HKU Utrechts Conservatorium ben je naast het collegegeld ongeveer € 250,- euro per jaar kwijt voor bladmuziek, literatuur en readers. De kosten kunnen voor elk hoofdvak weer anders zijn en veel hangt af van je eigen interesses. Naast dit bedrag moet je rekening houden met kosten voor verzekeringen, concertbezoek, concertkleding en onderhoud en vernieuwing van je eigen instrument.

    Een laptop of computer is essentieel. De HKU maakt gebruik van en adviseert Apple computers en apparatuur. Via surfspot kun je korting krijgen op de aanschaf.

Wil je meer weten?

Bekijk dan eerst de veelgestelde vragen. Kom je er nog niet uit? Neem dan contact op met Servicebalie Studentenzaken. Zij helpen je met vragen over (bijna) alles wat met studeren aan HKU te maken heeft.

Contact