.svg?ext=.svg){kind=logo}
Nieuwe ruimte, nieuwe vragen
Co-creative Artistic Research Ecologies zijn artistieke, co-creatieve praktijken in een zorginstelling, ziekenhuis, buurt en wijk, die leiden tot hoopvolle nieuwe perspectieven op ‘zorg’ en ‘zorgzame gemeenschappen’. Door het introduceren van andere manieren van kijken, verbinden en maken, ontstaat een soort nieuwe ruimte, die niet meer alleen van de kunst is, maar ook niet meer alleen aan ‘de zorg’ toebehoort. Als snel komen in deze nieuwe ruimte vragen naar voren, over wat in een bepaalde situatie het goede is om te doen – of te laten. Over wie welke rol heeft en wie waarvoor verantwoordelijk is. Rollen gaan schuiven, want wie zorgt er eigenlijk voor wie? En als een kunstwerk in co-creatie ontstaat, wie is dan de kunstenaar?
Marielle Schuurman. Foto: Thomas de Wit.
Morele ecologie
Dit proces van samen zoeken, afstemmen en creëren wordt door Marielle benaderd als een nieuwe morele ecologie. Een levend systeem dat gedijt in gelijkwaardigheid en wederkerigheid en dat continu in beweging is en in en al doende gecreëerd wordt. Hoe kunnen we gemakkelijker navigeren in dit nieuwe landschap en welke rol spelen kunstenaars hierin? Wat betekent dit voor zorg- en maakpraktijken?
CARE-labs
In zogenoemde CARE-labs werken kunstenaars en ontwerpers samen met bewoners, cliënten, professionals, beleidsmakers, studenten en onderzoekers rondom vragen als ‘wat betekent het om te leven met dementie?’ of ‘wat kan muziek betekenen voor verpleegkundigen, patiënten en hun naasten, na een ingrijpende operatie?’ Deze artistieke praktijken brengen niet alleen op individueel niveau, maar ook in de onderlinge relaties veel teweeg, voor alle betrokkenen. Hoe ontstaan hier nieuwe concepten en praktijken van zorg én kunst? En hoe kan dit ook leiden tot institutionele veranderingen en misschien zelfs tot een meer zorgzame samenleving?
Foto: Thomas de Wit.
Marielle onderzoekt vanuit een zorg-ethisch perspectief wat er in de CARE-labs gebeurt, samen met kunstenaars, zorgmedewerkers en soms ook patiënten/cliënten.In haar multiple case study staan de CARE-praktijken die op verschillende plekken in Nederland al gaande zijn centraal. Denk aan kunstenaars in residentie in een verpleeghuis voor mensen met dementie, musici in een revalidatiecentrum, en kunststudenten die wekelijks les krijgen op het terrein van een woongemeenschap voor mensen met een ernstige meervoudige beperking. Plekken waar de toekomst al ‘geoefend wordt’ samen met ontwerpers en zorgprofessionals.
Lexicon of Care
Samen met de betrokkenen gaat Marielle op zoek naar de issues of concerns in deze praktijken: waar wringt het en wat gaan hen aan het hart? Welke morele vragen komen omhoog en hoe wordt hiermee omgegaan? Reflecties uit de zorgethiek brengt ze weer terug naar de CARE-labs, zodat deze inzichten in de praktijken toegepast kunnen worden. In co-creatie met betrokkenen geeft ze vorm en taal aan een nieuw Lexicon of Care, dat in de loop van de komende jaren verder mag groeien. Ze gebruikt onder andere tekenen en werken met textiel als artistieke onderzoeksmethoden.
Meaningful Artistic Research
Drawing towards moral ecologies of care is als ‘artistic research PhD’ onderdeel van Meaningful Artistic Research, een samenwerking van HKU en de Universiteit voor Humanistiek om promotieonderzoeken mogelijk te maken.