.svg?ext=.svg){kind=logo}
'Zonder deze Master was ik nooit op mijn huidige visie gekomen'
Annet Schaap
Annet Schaap wil met ‘eARTh Based Education’ het hoger onderwijs veranderen. Ze is onder andere docent op het Amsterdam Fashion Institute Amsterdam (AMFI) en wil dat het hoger onderwijs in Nederland stopt met het volgen van de focus op groei en geld. ‘Onderwijsinstellingen moeten zich hard maken voor een duurzamere en meer diverse wereld en studenten voorbereiden op hun rol van duurzame veranderaar.’
'Zonder deze Master was ik nooit op mijn huidige visie gekomen'
Met deze lagen is het de bedoeling de lessen te verbinden met zowel kunst als de natuur, als tegengif voor de ego-cultuur. Dit betekent dat in elke les, activiteit of project de natuur en de kunst terugkomen, een stem krijgen en in de dagelijkse lespraktijk onderdeel van de norm worden.’
Terug naar de kern
De Master heeft Schaap het inzicht gegeven dat symptoombestrijding niet tot een duurzame samenleving gaat leiden. ‘Dat blijft trekken aan een dood paard. De huidige complexe systemen moeten eerst totaal ontrafeld worden om tot de kern te komen. Daarna kunnen we het totaal anders aanpakken, vanuit andere uitgangspunten en waarden. Mijn grotere doel is duidelijk maken dat eco-literacy (eco-geletterdheid) een belangrijk deel van het onderwijscurriculum moet worden. Eerst bij het Amsterdam Fashion Institute en daarna breder, voor een mooiere wereld.”
De atelierweek op het AMFI was een eerste test voor het in de praktijk brengen van deze visie. De week stond dit jaar specifiek in het teken van duurzaamheid. Zo bezochten de studenten het Van Gogh Museum, waar ze op zichzelf reflecteerden aan de hand van een schilderij naar keuze. Op andere dagen bezochten de studenten de biodynamische maak- en ecoboerderij van Claudy Jongstra: kunstenaar, activist en herder. Ook waren er meerdere workshops waarbij niet gesproken mocht worden, de muziek leidend was en waar studenten voortbouwden op elkaars werk. Doordat de studenten een paar dagen in de natuur verbleven en niet in de stad, konden ze denken met hun hart en handen in plaats van alleen met hun brein.
Uit Schaaps onderzoek op HKU is gebleken dat zo’n losse week inspirerend is en bijzondere positieve effecten heeft. ‘Studenten ontspannen ervan en het inspireert hen om te experimenteren met ecologisch verantwoorde materialen.’ Maar die positieve effecten zijn slechts van korte duur. Daarom wil Schaap deze eARTH Based Methodiek meer verweven in de dagelijkse lespraktijk, zodat het een vaste standaard wordt. ‘Door de transformatieve krachten van de kunst te benutten, kunnen studenten de juiste competenties en de duurzame waarden en principes aanleren waarmee zij de pioniers van de toekomst kunnen worden.’
Die pioniers zijn hard nodig, want volgens Annet zijn de huidige systemen zowel schadelijk als onhoudbaar. ‘Het gedrag van de mens is het grootste probleem. We kopen onder andere massaal goedkope kleding en blijven onze planeet vervuilen.’ Daarom wil Annet aan de studenten laten zien hoe het anders kan. ‘Scholen spelen een belangrijke rol in de transitie. Het is belangrijk dat het onderwijs stappen zet om studenten van nu te helpen om duurzaam te denken en te maken. Dan wordt het in de toekomst ook normaal.’
Nieuwe inzichten
Annet kijkt positief terug op haar HKU-tijd, waar ze haar educatievorm heeft kunnen ontwikkelen. ‘Zonder deze Master was ik nooit gekomen waar ik nu gekomen ben. Ik wilde iets met verduurzaming doen, maar wist niet precies wat. Ik kan dus iedereen die de Master gaat doen aanraden om er zo open mogelijk in te gaan. Dankzij mijn onbevangen houding en door veel samen te werken met andere studenten heb ik veel nieuwe inzichten gekregen. Ook hebben we samen een werkgroep opgezet waar we wekelijks bij elkaar op bezoek kwamen. Hier inspireerden wij elkaar en gaven we elkaar nieuwe inzichten op onze onderzoeken. Zonder deze Master was ik nooit op mijn visie voor eARTh Based Education’ uitgekomen. Mijn onderzoek was echt mijn kindje geworden en ik werkte er dag en nacht aan. Het heeft veel tijd en energie gekost, maar ik heb echt iets kunnen ontwikkelen dat de wereld beter kan maken.’