Van dodelijk grijs naar helemaal geweldig

‘Ik vind het kunstwerk helemaal geweldig. Dit pleintje was dodelijk grijs, heel saai. Een beetje kleur kunnen we hier wel gebruiken’, zegt Fabian. Hij is een van de bewoners van ’t Groene Sticht, een woonwerkgemeenschap waar kwetsbare mensen in de maatschappij hun leven (weer) kunnen opbouwen. Hier is op 15 december het kunstwerk onthuld dat de 24-jarige Aafke speciaal voor ’t Groene Sticht maakte.

Weekje logeren

Hoe Aafke te werk is gegaan? ‘Ik heb me vooral laten inspireren door de verhalen van de bewoners. Zo ben ik gaan logeren in ’t Groene Sticht, bij Emmaus. Hier kunnen voormalig dak- en thuislozen wonen en werken in de kringloopwinkel. Ik draaide een week lang mee in hun dagelijkse leven. Ook heb ik veel gesprekken gevoerd met de bewoners. Vanuit hun verhalen ben ik gaan schetsen.’

Zijn wie je bent

Aafke sprak onder meer met Jean-Paul Haazen, bewoner van ’t Groene Sticht en vrijwilligerscoördinator bij Emmaus. ‘Jean-Paul, één uitspraak van jou is me vooral bijgebleven’, zegt Aafke. Jean-Paul knikt. Hij weet precies welke ze bedoelt. ‘Je mag hier zijn wie je bent. Bij ’t Groene Sticht krijg je de ruimte om je eigen kracht te ontdekken en te versterken.’ Aafke: ‘Mensen komen hier binnen, blijven een tijdje en gaan dan weer door. Naar een huurwoning, naar een baan. De titel van het werk, De Passage, staat voor mij voor doorgang. Voor vooruitgang.’

Uit de put

Een mooi voorbeeld is Fabian, een bewoner met wie Aafke gelijk een klik had. ‘Hij is net zo oud als ik. Buiten zijn schuld om kreeg Fabian grote schulden, waardoor hij op straat belandde. Toen ik zijn verhaal hoorde dacht ik: zo kan het ook lopen in het leven.’

Fabian: ‘Emmaus heeft mij goed opgevangen. Sinds ik hier woon gaat het veel beter met me. Ik werk, heb een opleiding gedaan. Binnenkort krijg ik mijn diploma. Ze hebben me echt uit die put geholpen.’

Research

Bij het maken van dit werk kon Aafke putten uit alle kennis en vaardigheden die ze bij HKU heeft opgedaan. ‘Er is bij Illustration veel aandacht voor het ontwerpproces. Bijvoorbeeld bij het vak Research. Je leert hoe je tot een concept komt en research doet naar je onderwerp, bijvoorbeeld door op zoek te gaan naar bronnen. Daardoor wist ik: ik moet met de bewoners gaan praten om tot de kern te komen. Ook heb ik veel gehad aan het vak Beeldrijm, waar je leert hoe je met het combineren van bepaalde beeldelementen een verhaal kunt vertellen. Kijk, hier zie je bijvoorbeeld een weg met deuren. Zo’n combinatie van beelden zorgt voor beeldrijm, waarmee ik een boodschap kan overbrengen.’

Eigen baas

Na haar HKU-studie ging Aafkes leerproces in sneltreinvaart door, dankzij de opdracht van het K.F. Hein Fonds. ‘Ineens was ik eigen baas. Ik moest voor het eerst een begroting maken. Mijn uren bijhouden. Materialen inkopen. Contact onderhouden met de opdrachtgever. Zulke praktische dingen zijn heel leerzaam. Gelukkig werd ik daar vanuit het K.F. Hein Fonds goed bij begeleid.’

Mooi of niet mooi

En dan de hamvraag: wat vinden de bewoners van het eindresultaat? Jean-Paul: ‘Bij kunst is het heel simpel: ik vind het mooi of ik vind het niet mooi.’ Hij wijst naar De Passage. ‘En dit vind ik mooi. Het is heel kleurrijk en je kunt er elke keer wat anders in ontdekken. Ik probeer verhalen te koppelen aan de beelden die ik zie.’ ‘Dat is ook de bedoeling’, vult Aafke aan. ‘Mijn stijl is strak en simpel. Niet te abstract en ook niet te letterlijk. Gewoon simpele beeldtaal, waar mensen zelf wat mee kunnen.’

Opdracht geslaagd

Ook Fabian is blij met De Passage. ‘Aafke heeft onze verhalen heel mooi uitgebeeld. Daar heeft ze veel tijd en aandacht aan besteed.’ Hij kijkt naar het kunstwerk, met alle beelden en symboliek. Een put, maar ook een trap om eruit te komen. Nog meer trappen. Een huis. Twee dampende koppen koffie. Een doorgang. Iemand die eerst alleen staat, maar daarna wordt omringd door andere mensen. ‘Dit is echt waar ’t Groene Sticht voor staat’, besluit Fabian. ‘Ik zeg: opdracht geslaagd!’

tekst: Annemarie van der Eem
beeld: Yoran van Rossum