Utrechts Conservatorium in uitzending Pointer over grensoverschrijdend gedrag in klassieke muziekwereld

  • 13 november 2023
Op zondag 12 november heeft het televisieprogramma Pointer aandacht besteed aan grensoverschrijdend gedrag in de klassieke muziekwereld. Het Utrechts Conservatorium was onderdeel van deze uitzending. De inspanning en opgave die voor ons ligt gaat allereerst uit naar alle betrokkenen en naar het onderzoek. En dat wat we steeds leren in de praktijk, ontwikkelen we door naar beleid. Een veilig leer- en werkklimaat dient voor iedereen die bij HKU studeert of werkt gegarandeerd te zijn. We blijven hierin leren, reflecteren, verbeteren en verder bouwen.
Utrechts Conservatorium in uitzending Pointer over grensoverschrijdend gedrag in klassieke muziekwereld
We hebben niet op televisie gereageerd naar Pointer, omdat we ondanks ons verzoek geen inzage hebben gekregen in de bronnen en het beeldmateriaal. Daardoor wisten we onvoldoende om op beeld een zorgvuldige reactie te kunnen geven; zeker ook in het kader van hoor en wederhoor.

Zorgvuldig onderzoek met hoor- en wederhoor

Sinds maart dit jaar is HKU bekend met de melding van een oud-studente over grensoverschrijdend gedrag door een docent van het Utrechts Conservatorium. Zij heeft ons verteld over haar ervaring van 20 jaar geleden en hoe ze daar tot op de dag van vandaag ernstige consequenties van ondervindt. Het vraagt moed op deze wijze je verhaal alsnog te vertellen. We hebben dat zorgvuldig opgepakt en zijn toen een onderzoek gestart.

Naar aanleiding van de nieuwe signalen via Pointer, die bestuurlijk niet bekend waren, zijn we verdergegaan met een vervolgonderzoek door een extern onderzoeksbureau. We hechten waarde aan zorgvuldig hoor- en wederhoor. Dat is onderdeel van een veilige leer- en werkomgeving: trial by media zullen we altijd voorkomen. In dit onderzoek worden niet alleen de signalen zelf onderzocht, maar ook hoe het kan dat deze mogelijk niet verder zijn gekomen. Dit onderzoek is in volle gang. We doen hierover geen mededelingen. Gedurende extern onderzoek is ons beleid dat de betreffende medewerker geen werkzaamheden voor HKU verricht.

Elke dag beter doen

Het raakt ons zeer dat (oud)studenten ervaringen met ongewenst of onveilig gedrag hebben gehad tijdens hun studie aan het Utrechts Conservatorium. Iedere vorm van grensoverschrijdend gedrag mag niet onbesproken en onbestreden blijven. HKU vindt grensoverschrijdend gedrag ontoelaatbaar. Daarom is het belangrijk dat dit onderwerp de aandacht krijgt en blijft krijgen die het verdient, ook vanuit de media. Hierin leren we iedere dag. We moeten het nog beter doen: nog toegankelijker, bij iedereen bekend en zorgen dat ieder er ook naar handelt.

De meldingen zijn de afgelopen jaren toegenomen; dat is een gewenst effect. Openheid is immers een voorwaarde om daadwerkelijk grensoverschrijdend gedrag te bestrijden en te voorkomen. Het gaat hierbij om uiteenlopende situaties van onzekerheid tot ernstig grensoverschrijdend gedrag tussen studenten, tussen student en medewerker en soms tussen medewerkers onderling.

We waarderen het enorm als (oud)studenten en (oud)medewerkers die te maken hebben gehad met een onveilige of ongewenste situatie van zichzelf of anderen met ons willen praten. Zij kunnen zich melden bij een van onze vertrouwenspersonen, hun leidinggevende of een mailtje sturen naar cvb@hku.nl

Studenten en medewerkers bepalen in gesprekken met vertrouwenspersonen zelf welk pad ze kiezen na dit gesprek. De vertrouwenspersoon begeleidt hen op hun verzoek bij dat proces. Het komt regelmatig voor dat studenten anoniem willen blijven. Dat respecteren we. Wel vraagt de vertrouwenspersoon of ze dan minimaal een signaal kunnen afgeven met waarborging van de anonimiteit. Bij anonimiteit is immers geen hoor en wederhoor mogelijk.

Iedere student en medewerker kan op eenvoudige wijze een klacht indienen. De afgelopen jaren is elke formele klacht intensief behandeld met passende consequenties waarbij de klager altijd is betrokken: van gesprekken over misverstanden, formele berisping tot ontslag.

Wat doet HKU aan een veilig leer- & werkklimaat?

Bij HKU werken we intensief aan een veilig leer- en werkklimaat. Dat stopt nooit en krijgt blijvend aandacht. Vier jaar geleden zijn we gestart met een intensivering. Grensoverschrijdend gedrag raakt HKU tot in de kern. Juist in het muziek- en kunstonderwijs moeten medewerkers zich bewust zijn dat zij een bijzondere rol hebben en een hiƫrarchische verhouding met studenten, die zich bovendien kenmerkt door vertrouwen en afhankelijkheid. We hebben sinds 2022 een nieuwe Gedragscode met bijbehorende concrete handleiding gekomen in 2022, die we op alle mogelijke manieren trainen, uitdragen en bespreken.

Zo hebben studenten een inzichtelijke hulpkaart om snel de weg te vinden bij een vraag, melding of acute klacht. Er zijn vier interne, een externe vertrouwenspersoon en een ombudsman. We hanteren bij eindbeoordelingen van studentwerk altijd minimaal een vier ogen principe. Iedere nieuwe medewerker en student ontvangt onze gedragscode en er vinden verplichte trainingen sociale veiligheid plaats voor alle medewerkers. We besteden voortdurend aandacht aan sociale veiligheid via onder andere posters op alle toiletten, berichten op intranet, didactische trainingen, digitale schermen en in nieuwsbrieven.