Het is alsof je hier thuiskomt

Interview met Jasper Smit

Na de mbo-opleiding Decoratie en Restauratie was Jasper Smit nog niet uitgeleerd en keek verder. Autonome Beeldende Kunst bij Avans Hogeschool in Den Bosch? Geen klik. Een studie aan de Reinwardt Academie in Amsterdam? Te stijfjes. Pas bij een bezoek aan HKU Beeldende Kunst sloeg de vonk over:

Jasper: ‘Ik bezocht de open dag van HKU Beeldende Kunst in de Pastoe Fabriek en ging naar huis met een beeld van het gebouw; hoe het er rook, hoe het er voelde. Van wat er allemaal verteld werd heb ik weinig meegekregen. Er is zoveel informatie, maar thuis denk je: wat heb ik allemaal gehoord? Volgens mij moet je het gewoon ondergaan, je moet het gaan zien en voelen. Die informatie lees je toch wel terug op internet.

Over de streep

‘De presentatie van de docentenopleiding heeft mij niet per se over de streep getrokken. Daar lag de nadruk vooral op het docentschap, terwijl je in de praktijk ook ontzettend veel bezig bent met kunst en jezelf ontdekken. Wat vind ik mooi en wat niet, waarom vind ik dat?

Wat me overtuigde was een combinatie van het hoge slagingspercentage én de sfeer. Ik kwam het gebouw binnen, had nog geen presentatie gezien en toen had ik al zoiets van: dit is gewoon thuis. Je voelt je hier veilig, je kunt hier bij wijze van spreken in je blote kont naar school en niemand die er iets van zegt. Het is alsof je thuiskomt.’

De toelating

‘Na het opsturen van mijn portfolio werd ik uitgenodigd voor een dag op Pastoe. Tijdens zo’n toelating laat je werk zien en neem je zoveel mogelijk mee. Dan volgen een paar klassikale opdrachten zoals tekenen en schilderen en word je bevraagd over je denkwijze. Als afsluiter moest ik nog een kleine presentatie geven over een kunstenaar naar keuze. Ik vond het ontzettend spannend, maar kon mijn geluk niet op toen ik was aangenomen.’

Levensstijl

‘Een student zei tegen me op de open dag: ‘Het is meer een levensstijl dan een opleiding.’ Ik dacht: ‘Het zal wel. Ik heb naast studeren ook nog een ander leven.’ En dat heb ik ook nog steeds, maar ik merk wel dat ik zelfs tijdens het bier drinken in het weekend bedenk wat ik eventueel met opdrachten kan doen. Ook voer ik discussies met mijn vrienden over dingen die hier aan bod komen. Dan betrap je jezelf erop dat je er dus constant mee bezig bent. Het is niet studie of privé, het is een mix.’

Druk van de ketel

‘Je realiseert je dondersgoed dat je hier zit voor jezelf en niet omdat het moet. De docenten zijn ook wat vrijer dan op de middelbare school. Of je die opdracht volgende week afhebt of de week daarna, als je het maar doet. En vooral: als je het proces maar laat zien. Daar gaat het hier meer om dan om dingen bereiken. Het eindresultaat is mooi, maar de weg ernaartoe is veel mooier. Dat haalt de druk van de ketel. Je moet je best doen, maar hebt er plezier in. En dan spreek ik niet alleen voor mezelf, dat zie ik ook bij mijn medestudenten.’ Het uitgangspunt is: je hoeft niet zozeer perfect te spellen, als je je jouw visie en passie voor kunst maar kunt delen.’

Hyperfocus

‘We hebben in het eerste jaar een of twee lessen op een dag dat zorgt ervoor dat je je heel goed kunt focussen op een bepaald vak. Tekenen, schilderen of kunstgeschiedenis bijvoorbeeld. Die lessen kunnen wel drie uur duren, dus dat is pittig, maar je kunt aangeven wanneer je even wilt pauzeren. We worden beoordeeld, maar moeten elkaar als studenten ook veel feedback geven. Er wordt op gehamerd dat je eerlijk bent tegen elkaar, want daar leer je van. De opdrachten zijn aan de grote kant, maar omdat ik veel op school doe houd ik genoeg tijd over voor vrienden, hobby’s en werk.’

Klik

‘Natuurlijk hoef je niet met iedereen uit de klas een biertje te drinken, maar we kunnen goed met elkaar overweg. Iedereen komt hier met een bepaalde instelling en heeft dezelfde interesses. Je zit allemaal in hetzelfde schuitje en met dat clubje ga je die vier jaar aan, dus die klik is snel gemaakt. Buiten de lessen doen we regelmatig een borreltje om de hoek of bezoeken we een gave tentoonstelling.’

Gereedschapskist

Voor de klas staan vind ik heel spannend, ik vind presenteren doodeng. Dat is juist een van de redenen dat ik voor deze opleiding heb gekozen. Stel dat ik niks met educatie ga doen, dan krijg ik hier alsnog heel veel handvatten om mezelf te verbreden. Ik noem het mijn gereedschapskist. Iedere opleiding of stage die ik doe is weer gereedschap voor in m’n kistje. Of ik nou docent word, gids of binnen een bedrijf ga werken: geen idee waar het schip strandt, maar met de tools uit mijn kist heb ik alle vertrouwen in de toekomst.

Tip van Jasper

"Kom naar de open dag! Al zeg je niks, vraag je niks en ben je er maar vijf minuten. Kom gewoon. En als je wel wilt praten, praat dan met studenten. Die zijn er om een heel duidelijk beeld te scheppen. Als je van kunst houdt en niet per se voor de klas wilt staan, maar wel iets wilt overbrengen, dan is dit de plek om jezelf te ontwikkelen."