EN

Genetische modificatie: ethisch verantwoord

Interview met Bertrand Burgers

Zou jij het dna van je eigen kind dan aanpassen als dat kon? Bertrand Burgers, afgestudeerd bij de master Crossover Creativity, vindt dat typisch zo’n kwestie die je als samenleving heel kritisch moet bespreken. ‘Dit soort nieuwe technologie is nu nog volop in ontwikkeling. En daarom is dit het moment om het gesprek daarover te voeren.’

Nanotechnologie en genetische modificatie, zomaar twee voorbeelden van opkomende technologieën waar we momenteel veel over horen. Bertrand vindt het essentieel dat we met elkaar in gesprek gaan over zowel de mogelijkheden als de risico’s. ‘Die risico’s, met name op maatschappelijk en ethisch vlak, wil je zoveel mogelijk beperken. Het is belangrijk gezamenlijk richting te geven aan de ontwikkeling van innovatieve technologieën. Nu is er nog voldoende bewegingsruimte.’

Designerbaby

Voor zijn afstudeerproject ontwierp Bertrand een interactieve installatie: de Baby Builder. Hiermee kun je met het manipuleren van dna jouw gewenste kind ‘bouwen’. Bertrand: ‘De categorieën worden bij elke stap wat provocerender: van geslacht en huidskleur tot aan intelligentie en persoonlijkheid. Met die glijdende schaal daag ik spelers uit hun eigen standpunten te verkennen over ethische kwesties rondom genetische modificatie van baby’s.

Grenzen

Voor de ontwikkeling van zijn installatie zocht Bertrand de samenwerking met stakeholders uit de overheid, gezondheidszorg, onderwijs, game-industrie en de biomedische wetenschappen. Zo zijn onderzoekers van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam geïnteresseerd in de keuzes die mensen maken tijdens het doorlopen van de Baby Builder. Die bieden hen inzicht in de kijk van onze samenleving op genetische modificatie en waar de grenzen ervan liggen. Mede op basis hiervan adviseren zij het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op beleidsvraagstukken rondom genetische modificatie. Daarnaast is vanuit het Universitair Medisch Centrum Utrecht en de Universiteit Utrecht een groep onderzoekers betrokken die in kaart brengt in hoeverre de Baby Builder de publieke betrokkenheid bij wetenschap vergroot. Ook lopen er gesprekken met de Universiteit Utrecht, Erasmus Universiteit en Vrije Universiteit Amsterdam over de implementatie van de Baby Builder in het onderwijs.

Drempel

Ook de wetenschap roept steeds vaker op tot meer publieke participatie bij de ontwikkeling van technologie. ‘De wetenschappers die ik sprak gaven aan dat zij niet de verantwoordelijkheid willen én kunnen nemen om eigenhandig te bepalen waar we naartoe gaan,’ vertelt Bertrand. ‘Daarvoor is een gesprek en debat met alle lagen van de samenleving nodig.’ In de praktijk blijkt dat gesprek nog lastig van de grond te komen. Reden: de complexe en abstracte onderwerpen vormen een drempel om mee te doen. Het gaat immers over technologieën die nog niet of nauwelijks aanwezig zijn in ons dagelijks leven. Precies daar ligt een rol voor creatieve professionals als Bertrand: zij dichten met hun verbeeldingskracht de kloof tussen de samenleving en de wetenschap en de samenleving. De Baby Builder is er een mooi voorbeeld van.