Creatief Leiderschap

De vergeten esthetiek van mooi werk

We sturen vooral op wat meetbaar is: efficiëntie, duurzaamheid, verantwoording. Maar wat als we ook sturen op hoe iets ervaren wordt — op de manier waarop beleid, systemen of maatregelen worden gevoeld door de mensen die ermee leven en werken?

In dit atelier onderzoeken we de esthetiek niet als decoratie, maar als kompas voor goed leiderschap. Je leert kijken naar hoe beslissingen resoneren in beleving, emotie en relationele dynamiek. Door het herstellen van een klassieke ontwerp driehoek — firmitas, utilitas, venustas — onderzoeken we hoe ‘ervaring’ weer een volwaardige factor wordt naast structuur en functie in het ontwerp van structuren, processen en in verandermanagement. Zo wordt esthetisch oordeelsvermogen een praktische vaardigheid om om te gaan met weerstand, spanning en verschil: niet om ze glad te strijken, maar om ze constructief te omarmen en te laten werken als bron van betekenis en beweging.

Slim stakeholder­management zonder kamelenkaravaan

We hebben in toenemende mate te maken met vraagstukken die complexer worden waardoor meer stakeholders betrokken raken bij het vraagstuk. Vaak worden dan alle betrokkenen tegelijk rond de tafel gezet. Het lijkt zorgvuldig en democratisch, maar leidt vaak tot vertraging, verwarring en uitputting: een stakeholderkaravaan die vooral zichzelf in beweging houdt. Tijdens de reis vallen steeds meer stakeholders af.

In dit atelier onderzoeken we hoe het anders kan. Je leert scherp kijken naar relevante stakeholders op basis van hun rol in het proces, niet hun positie in de organisatie. We verkennen hoe je hen just-in-time kunt inweven in de fasen van verkenning, besluitvorming en uitvoering, zodat betrokkenheid energie losmaakt in plaats van energie verbruikt. Tegelijk verdiepen we het begrip van weerstand: vaak niet irrationeel, maar geworteld in onderliggende institutionele logica’s — ongeschreven regels, waarden en gewoontes die gedrag sturen. Door die logica’s zichtbaar en bespreekbaar te maken, wordt weerstand een informatiebron in plaats van een obstakel. Op deze manier ontstaat ruimte voor constructieve spanning en gedeelde betekenisvorming.

Verhalen die de werkelijkheid openen

We leven in een tijd waarin de kracht van storytelling steeds belangrijker wordt, maar gebruiken het vaak instrumenteel: als middel om te overtuigen of draagvlak te creëren. Daardoor verwordt het verhaal al snel tot verpakking, terwijl de werkelijke waarde ligt in het zichtbaar maken van perspectieven.

In dit atelier verschuiven we van storytelling naar storybuidling als strategisch én empathisch instrument. Verhalen als gedeelde ruimte waarin betekenissen kunnen ontstaan. Je leert hoe verhalen werken binnen verschillende contexten — hoe ze betekenis geven, richting bieden en gedrag beïnvloeden. We onderzoeken hoe je een verhaal afstemt op de logica en taal van de ontvanger, zonder je eigen intentie te verliezen. Aan de hand van voorbeelden uit beleid, transitie en leiderschap ontwikkel je de vaardigheid om verhalen te ontwerpen die niet alleen informeren, maar iets laten verschijnen. Die ruimte scheppen voor dialoog, verbeelding en verandering. Storytelling wordt zo een manier om werelden met elkaar te verbinden, juist daar waar belangen of werkelijkheden uiteenlopen.

Ontwerpen voorbij de waterval

Te vaak richten we onze energie op het verbeteren van het primaire proces: sneller, efficiënter, foutlozer. Die “single loop”-focus versterkt de neiging tot plannen, controleren en beheersen. Het resultaat is vaak een watervalaanpak waarin verandering vooral lineair wordt gemanaged in plaats van geleefd — een risicomijdende strategie die vernieuwing juist vertraagt.

In dit atelier onderzoeken we een alternatief perspectief: triple loop learning als basis voor de ontwerpende aanpak. Je leert kijken naar de aannames onder het handelen, niet alleen naar de resultaten ervan. We verkennen hoe ontwerpers werken met iteratie, experiment en reflectie, en hoe die principes toepasbaar zijn in leiderschap en organisatieontwikkeling. In plaats van veranderingen te implementeren, leer je processen vormgeven beheersbaar maar wendbaar zijn. Zo verschuift de focus van controle naar wendbaarheid, en van risicobeheersing naarleren werken met nog niet weten — een noodzakelijke stap voor echte transformatie.

Ruimte scheppen voor verbeelding van de toekomst

We roepen vaak om innovatie, maar richten die meestal op het verbeteren van wat er al is: optimaler, duurzamer, efficiënter. Zelfs onze vernieuwing is vaak beheersing in vermomming.

In dit atelier onderzoeken we hoe je als leider ruimte schept voor anticipatory innovation — niet reageren op vernieuwing, maar haar voor zijn. Je onderzoekt hoe organisaties hun verbeeldingskracht kunnen inzetten om mogelijke toekomsten te verkennen voordat ze zich aandienen. Daarbij leer je het spanningsveld hanteren tussen vrijheid en richting: hoe bied je ruimte voor experiment zonder het doel uit het oog te verliezen? We werken met het concept van de umwelt: het ecosysteem dat bepaalt wat er binnen een organisatie kan ontstaan. Je leert condities te creëren waarin verbeelding, twijfel en experiment kunnen en mogen schuren met de dagelijkse praktijk zodat jouw organisatie niet alleen kan reageren op de toekomst, maar haar ook mede vormgeeft.

HKU is een drijvende kracht in opleidingen en innovatie voor de creatieve industrie en is een van de grootste opleidingsinstituten voor kunst en cultuur in Europa. Bij HKU stimuleren we innovatie, creativiteit en leiderschap om complexe vraagstukken van morgen op te lossen. Onze masterclasses, opleidingen en samenwerkingen met toonaangevende bedrijven en instellingen versterken de strategische visie en inspireren tot impactvolle transformatie.

Greenberry is een strategisch ontwerpbureau dat vernieuwende oplossingen ontwikkelt voor complexe maatschappelijke vraagstukken. Met mensgericht ontwerp, co-creatie en een unieke mix van creativiteit, technologie en design creëren we positieve impact in sectoren zoals gezondheidszorg (Zilveren Kruis, Ministerie van VWS, Health Hub Utrecht) en duurzaamheid (Greenchoice, iWell, Ministerie van Groene Groei). In onze Academy bieden we trainingen en masterclasses aan waarin tijdloze soft skills centraal staan: creativiteit, empathie en maakkracht. Deze vaardigheden helpen teams om verandering te omarmen, innovatieve oplossingen te bedenken en ambities waar te maken.