Boeven vangen is een kunst

Interview Paul Bingen

De criminaliteit is veranderd. En de criminelen ook. Daardoor heeft de politie te maken met vragen die om een compleet andere aanpak vragen. Innovatiemakelaar Paul Bingen dwong zichzelf in de Master Crossover Creativity van het gebaande pad. En ontdekte wat de kunsten kunnen betekenen voor zijn organisatie.

Ongrijpbare daders

Met 66 duizend werknemers is de politie de grootste overheidsorganisatie van ons land. En tóch zijn er van die problemen waar niemand een oplossing voor weet. Dan denk je misschien aan zware criminaliteit, maar er zitten óók kopzorgen voor de politie in een andere categorie. Paul Bingen: "Een serie autobranden met een ongrijpbare dader. Of overlast op strandjes waar maar geen eind aan komt. Dat lijken misschien relatief kleine vergrijpen, maar het zijn zaken die veel overlast veroorzaken en ons heel veel mankracht kosten." Soms is een oplossing niet te vinden door te doen wat je altijd al deed en moet je van het pad af. Daarom is de politie zoekende om social design een plek te geven binnen de organisatie. En Paul Bingen is een van de early adapters die de uitdaging aan ging.

De schoonheid van het maken

Eenmaal op HKU bleek de politie echter een andere wereld dan een kunstacademie. “Ik werkte keihard, maar het resultaat was nul. En dat was ik niet gewend. Ik heb een cognitief repertoire en deed het al 58 jaar op die manier. Eigenlijk dus precies waar we bij de politie tegenaan lopen. Ik was op zoek naar verbeelding, maar zat alleen maar in mijn hoofd."

De omslag kwam toen een van de coaches op school hem muzische werkvormen aanreikte en ruimte gaf om ermee aan de slag te gaan. Paul leerde om te maken. “Juist in het maakproces bleek het onverwachte te schuilen: de ontdekkingen en de doorbraken. Er was geen verlichtingsmoment, het was een langzaam maar zekere groei naar een andere modus. Door de esthetische kant in mijn werk toe te laten, verrijkte ik het."

Ceremoniemeester voor eigenzinnigheid

Paul’s werk is er compleet door veranderd. Hij ziet zichzelf tegenwoordig als een ceremoniemeester die aan design thinking doet. Paul verbindt, ondersteunt en ontregelt. "Voorheen zat ik met een zaal vol inhoudelijk experts te praten. Nu faciliteer ik bijeenkomsten met kunstenaars en specialisten waarin ik sociale interventies doe. Ik kan nu een groot arsenaal methoden inzetten om complexe operationele problemen op te lossen."

Paul helpt mensen bij de politie om buiten hun denkkaders te komen. Meer dan zoeken naar concrete oplossingen, is het een zoektocht naar eigenzinnigheid. "In het vrije veld dat je dan betreedt, zijn de oplossingen te vinden." Of het werkt? Zeker! Neem die autobranden. Zijn manier van werken leidde tot een doorbraak. "Dat lukte door op een compleet andere manier naar plaatsen delict te kijken en ons in te leven in een belangrijke stakeholder: de dader. We kwamen erachter dat die branden meestal op plekken waren waar de dader niemand in gevaar bracht. Dat was belangrijk voor het daderprofiel en vooral voor het begrip voor de mens die altijd achter de dader zit. Hierdoor kwamen we tot een nieuwe, duurzame aanpak die we van te voren nooit hadden kunnen bedenken."
Tekst: Joost Bos