Een crisis is altijd een kans

‘De kunst is om zo wendbaar te zijn dat je in elke crisis kansen ziet’, stelt HKU-fellow Iva Horvat. Zelf studeerde ze in oorlogstijd en gebruikte ze de financiële crisis van 2008 om over te stappen van het podium naar internationaal management voor podiumkunsten. Ze inspireert en verrijkt ‘on demand’ HKU docenten en studenten met haar internationale blik en netwerk.

Horvat is zelf niet onbekend met crisissen. Ze groeide op in Kroatië en begon net met haar studie Kinesiologie toen de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog uitbrak. Daarna werkte ze 22 jaar als danser en choreograaf en verhuisde ze naar Barcelona, wat nog altijd haar woonplaats is. Tijdens de economische crisis van 2008/2009 veranderde er daar een hoop. ‘In veel sectoren, maar vooral in de culturele sector. Dat was een kans om eens te overdenken: wat ben ik aan het doen met mijn leven en mijn carrière. Dat bieden crises: de noodzaak tot reflectie.’

'Management is een creatief vak'

Met de financiële crisis verdween veel van de financiële ondersteuning voor artiesten in Spanje. Het idee van over je eigen landsgrenzen heen kijken begon interessant te worden, of zelfs noodzakelijk om te overleven. ‘Maar toen moesten we gaan inschatten: waar staat ons project, internationaal gezien? Toen ben ik me gaan richten op dat onderdeel van de chain, ook om te kijken naar verschillende strategieën voor financiering. Om niet afhankelijk te zijn van het lokale systeem.’ Horvat werd van maker steeds meer manager. ‘Maar uiteindelijk is management een heel creatief vak. Je moet nieuwe dingen kunnen bedenken, plannen maken. Een netwerk om je heen creëren, welke uniek is voor elk project. En ‘internationaal’ klinkt alsof het een enorm groot ding is, maar dat hoeft helemaal niet.’

Nederlandse studenten hebben het goed

In Nederland is die noodzaak om over de eigen landsgrenzen heen te kijken er niet zo, ziet ze. ‘In Nederland is er financiële ondersteuning voor artiesten. Daarvoor moet je vaak wel een bepaald aantal aan voorstellingen spelen, maar in Nederland is een heel goed lokaal systeem om te kunnen touren. Daarom is het simpelweg niet nodig om verder te kijken. Je gaat alleen naar het buitenland om te leren, iets nieuws te proberen.’ En dat is eigenlijk jammer, zo vindt Horvat.

‘Als ik internationaal kijk en vergelijk, vind ik dat HKU behoorlijk beschermend is naar de studenten. En als je afstudeert zijn er ook opties. Productiehuizen die je aannemen en ‘opbouwen’. Dat heb je in Spanje helemaal niet. Als je klaar bent met je opleiding moet je het gewoon zelf uitzoeken. Het is goed voor Nederlandse studenten om te reizen en daardoor te ervaren dat het op de meeste plekken anders is. Gewoon om je dat te realiseren.’

‘Je moet nooit denken: de manier waarop we het hier doen is de manier waarop het altijd zou moeten werken. De wereld is enorm. En elk land, hoe klein ook, heeft zijn eigen regels en gebruiken.’ Horvat kan het weten. Met haar agency Art Republic, waarin ze samenwerkt met Elise Garriga is ze actief in Europa, Latijns-Amerika, Noord-Amerika en Azië. ‘Ik wilde wel in de creatieve sector blijven. En omdat je zelf op het podium hebt gestaan, snap je die kant ook goed. Je hebt genoeg mensen die management of iets dergelijks hebben gestudeerd en nooit aan de makerskant hebben gestaan. Ik denk dat het ons wel onderscheidend maakt. We kunnen ook goed een discussie aangaan over het inhoudelijke aspect.’

'Ben je wel wendbaar genoeg?'

Als fellow voor HKU werkt Horvat ‘on demand’. Ze spreekt veel met docenten en wil studenten en alumni helpen met het opbouwen van hun profiel. ‘Of als er bijvoorbeeld een vraag is over nieuwe methodes om mee te werken, dan weet ik misschien wel projecten die al met vergelijkbare methodes hebben gewerkt, waaraan ik ze kan koppelen. En als ik ze niet ken, dan vinden we ze wel. Dat is ook deel van mijn werk: het vinden en maken van connecties.’

Wat Horvat studenten en docenten in het algemeen wil meegeven is om flexibel te zijn. ‘Corona is ook zo’n crisis waarbij je kritisch naar jezelf moet kijken. Ben je wel wendbaar genoeg?’